Bize ulaşmak için birartibirforum@gmail.com eposta adresini kullanabilirsiniz.
1994’te haftalık yayınına başlayan, 2001’den itibaren aylık, halen üç aylık yayınlanan Express dergisi, ayrıca Roll, Meşin Yuvarlak, Bir+Bir dergileri. 1+1 Express’in internet yayını Bir+Bir Kültür Sanat Derneği çatısı altında yürütülüyor.
Korona Günlüğü
ÇALIŞMA ACISI VE İNTİHARLAR –I
Pandemi, yalnızlaşma, ekonomik çöküntü, işsizlik, örgütsüzlük, belirsizlik, geleceksizlik... Genç intiharları, kadın intiharları, işçi intiharları, işsizlik intiharları... 2020 başından beri zihnimizi, bedenimizi kemiren tecrübeler, endişeler, tanıklıklar... Çalışma acısı ve intiharlar gibi geniş ve zor meseleye derinlemesine bir giriş...
ÇALIŞMA ACISI VE İNTİHARLAR –II
Taciz, mobbing, anlam kaybı, mesleki tükenmişlik, işsiz kalma kaygısı, suçluluk hissi... Örgütsüzlük, yalnızlık, dayanışmanın yetersizliği... Güvencesizlikten beslenen bu sisteme insan zihni, ruhsallığı ve bedeninin ıstırap duymadan uyum sağlaması mümkün mü? Baran Gürsel, Murat Çakır, Aslı Odman ve Eylem Akçay’la bu zorlu meseleyi deşmeye devam ediyoruz.
SALGIN, HALK SAĞLIĞI VE MEDYA –I
Ana akım medyada pandemiyle ilgili binlerce haber yayınlandı. Ancak birçoğu, işe yaramak bir yana, gerçeğin üzerini bir sis perdesiyle örttü. Hakikat sonrası çağda pandemi haberleri ne anlatıyor? Bilgi nasıl paylaşılmalı? Halk sağlığı ve kamusal bilgi ilişkisini temel sorularla mercek altına alıyoruz.
PINAR ÖĞÜNÇ'TEN "PANDEMİ ZAYİATI"
İlk ölümün resmen ilan edildiği günden bir yıl sonrasına, “isimsizler” ve “evde kalamayanlar” pandemiyi nasıl yaşadı? Pınar Öğünç salgının ilk günlerinde 35 kişiyle görüşerek hazırladığı yazı dizisinden bir yıl sonra, aynı insanlarla söyleşerek “pandeminin ilk yılı”nın sosyal tarihinin bir kesitini ortaya çıkardı. “Pandemi Zayiatı”na yakın plan…
AŞILAR, AŞILAMA VE ÇOĞALAN SORULAR
“Yaşı ileri olanların mRNA, gençlerin inaktif aşı olması daha mantıklı.” Türkiye’deki uygulama tam tersi: 55+’ya Sinovac, 55 altına Biontech. Buradaki “mantık” ne? Bunun gibi yığınla soru var, aşılama hız kazanırken sorular da birikerek artıyor. Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu eski üyesi Alpay Azap’ı dinliyoruz…
AŞILAMA KRİZİ VE AİLE SAĞLIK MERKEZLERİ
Covid-19 pandemisiyle birinci basamak sağlık hizmetlerinin önemi bir kez daha dank etti. 270 milyon doz aşı için anlaşma yapıldığının müjdesi verilirken aşılamada ne durumda olduğumuzu, ölüm saçan salgın yönetimini, aşılamanın ve hasta takibinin yükünü çeken aile hekimlerinden, TTB Aile Hekimliği Kolu Başkanı Emrah Kırımlı’dan dinliyoruz...
MÜZİSYENLERİN PANDEMİDE AYAKTA KALMA MÜCADELESİ
Pandemi boyunca kaderine terk edilen müzisyenler yabancısı oldukları iş kollarında yaşam mücadelesi veriyor. Sokakta müzik yapmayı sürdürmeye çalışanlarsa zabıta ve polis şiddetine maruz kalıyor. Pandemiye ve baskılara nasıl göğüs geriyorlar? Arkadaşlarının intiharları için ne diyorlar? Talepleri ne? İzmir’den iki müzisyene kulak veriyoruz.
AŞIYA ERİŞİM VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI
Küresel eşitsizlik Covid-19 aşısına erişimde de kendisini gösteriyor. Yoksul ülkeler güvenilirliği kanıtlanmış aşıları edinmekte zorlanırken, patent sözleşmeleri ucuz ve yaygın aşı üretimini engelliyor. Aşı mücadelesinin hukuki boyutuna yakın plan…
YOKSULLUK, YALNIZLIK, UMUTSUZLUK VE YOLLAR, YORDAMLAR, ÇABALAR
Can yakan ekonomik kriz, yoğunlaşan siyasal baskı, tırmanan pandemi, katlanan işsizlik, katmerlenen yoksulluk, yaygınlaşan yalnızlık ve umutsuzluk. 2021 Türkiyesi’nin özeti bu. Bu karabasandan nasıl çıkılır? “İş ve Aş Buluşmaları”nın ve kadın emeği/ev işçileri mücadelesinin öncü isimlerinden HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay’a bağlanıyoruz.
BAĞIMSIZ SENDİKA PTT-SEN HAK MÜCADELESİNİ BIRAKMIYOR
2019’da kurulan ve yaklaşık bir yıl içinde 4211 üyeye ulaşarak işkolunda ülke barajını geçen bağımsız sendika PTT-Sen, PTT yönetiminin ve taşeron şirketlerin uykusunu kaçırıyor. Sudan bahanelerle işlerinden çıkarılan sendikalı işçiler 9 Aralık’tan beri İstanbul, İzmir ve Bursa’da eylem yapıyor. Sirkeci’ye, Büyük Postane önündeki direnişe bağlanıyoruz.
COVID-19 SALGINININ BİRİNCİ YILDÖNÜMÜ
Covid-19 salgını Türkiye’de resmen 11 Mart 2020’de ilan edilmişti. Aradan geçen bir yılda neler oldu, nasıl bir pandemi siyaseti izlendi, toplumsal ruh hali hangi safhalardan geçti? 2020 sonu itibarıyla nasıl bir manzara ortaya çıktı? Express’in kış sayısına, “Korona Cinayetleri” başlıklı dosyanın açılış yazısına bağlanıyoruz.
CHP MİLLETVEKİLİ MURAT EMİR’LE AŞI BİLMECESİ
9 Aralık 2020’de, Sağlık Bakanı Şubat 2021 itibarıyla kademeli olarak 50 milyon doz aşı getirileceğini vaat etmişti. İki ay geçti, vaat edilen aşının çeyreği bile ortada yok. Niye? Ve niye Sinovac? Ve daha birçok soru. İktidarın pandemi politikasını yakından izleyen, soru önergeleri veren CHP milletvekili, hekim ve hukukçu Murat Emir’i dinliyoruz.
Pandemi toplumları nasıl etkiledi, bireylerde neleri, nasıl değiştirdi? Hangi duygular öne çıktı, hangileri geri çekildi? Felsefeciler, tarihçiler, sosyologlar, edebiyatçılar korona günlerinin duygu-düşünce haritasını çıkarıyor. Bu hafta, Küresel Medya Gezintisi’nde Le Monde’un 10 söyleşiden oluşan “Covid-19 halet-i ruhiyesi” dizisine demir atıyoruz.
COVID-19 AŞILARI VE BELİRSİZLİKLER
Aşılama başladı, ama rahatlamadan çok endişe, kuşku, belirsizlik getirdi. Salgının başından beri süregelen anti-şeffaflığın aşıda da kendisini göstermesinin yanısıra, aşıların sonuçlarına dair yeterince bilimsel veri olmaması rivayetleri ve soru işaretlerini çoğalttı. Resmi netleştirmek için Seattle'a, virolog Semih Tareen’e bağlanıyoruz.
PANDEMİNİN YÜKÜNÜ SIRTLAYAN MOTOKURYELER ANLATIYOR
Motokuryeler pandeminin yükünü en çok çeken emekçilerin başında geliyor. Fırsattan istifade daha da ağır sömürülüyor, birbirileriyle acımasız rekabete sürükleniyor, günde 14 saat çalıştırılıyorlar. Adana Motosikletli Kuryeler Derneği’nin açıklamasına göre, pandeminin ilk on ayında 160 kurye iş kazasında can verdi. Kuryeleri dinliyoruz...
COVID-19 AŞISI BAŞLADI, SORULAR ÇOĞALDI
Covid-19 aşısı nihayet 13 Ocak’ta uygulanmaya başlandı. Ve sorular katmerlendi: Niçin Çin aşısı? Neden sadece o? Neden sadece 3 milyon doz? Altı ay içinde 60 milyona yakın insanın aşılanması için 120 milyon doz gerektiğine göre, devamı ne zaman? Aşılama nasıl bir takvimle yapılacak? Hepsi meçhul. Niye? TTB Başkanı Şebnem Korur Fincancı’yı dinliyoruz.
SALGINDA İŞTEN ATILAN PTT İŞÇİLERİNİN DİRENİŞİ
PTT’nin taşeron işçileri bağımsız sendikalarını kurmalarıyla birlikte patronların hedefi haline geldi. İşten çıkarmanın yasak olduğu dönemde, PTT-Sen yöneticileri haklarında hiçbir şikâyet yokken işten atıldı. PTT işçileri 9 Aralık’tan beri PTT genel müdürlükleri önünde haklarını arıyor. PTT-Sen’den Burhan Tan, Ayşe Büşra Yılmaz, Ömer Keskin anlatıyor.
GENCAY ŞAYLAN’LA “YARIN ENDİŞESİ” ÜZERİNE
Üçü bir arada: Pandemi, ekonomik kriz, neo-faşizm. Bu üçgende geçen bir yılı geride bıraktık, aynı üçgende yeni bir yıla başladık. 2020’de yayınlanan “Yarın Endişesi” adlı kitabında içinde bulunduğumuz siyasal iklimi enine boyuna ele alan siyaset bilimci Gencay Şaylan’a bağlanıyoruz...
KORONA GÜNLERİNDE KAFE-BAR ÇALIŞANLARI
Salgına karşı köklü tedbirler almaya yanaşmayan iktidar yararı tartışmalı kısıtlamalarla güvencesiz çalışanları işsizliğe mahkûm ediyor. Kafe-bar çalışanları derinleşen yoksulluk şartlarında ayakta kalmak için çeşitli çatılar altında örgütleniyor. Kafe-Bar Çalışanları Dayanışması bunlardan biri. Lizge Biter, Ezgi Gözoğlu, Emirhan Çelebioğlu anlatıyor.
KORONA VE EKONOMİK KRİZ KISKACINDAKİ KAFE, BAR VE RESTORANLAR –I
Her türlü destekten mahrum bırakılan ve faaliyetleri paket servisiyle sınırlandırılan kafe ve restoranların birçoğu batmanın eşiğine geldi. Mekân sahiplerinin dokuz ayın bilançosunu, yaşanan ekonomik, sosyal ve ruhsal çöküntüyü anlattığı beş bölümlük dizide, ilk sözü 16 yıldır Kadıköy’deki Mola Ev Yemekleri lokantasını işleten Nurten Karagöz alıyor.
KORONA VE EKONOMİK KRİZ KISKACINDAKİ KAFE, BAR VE RESTORANLAR –V
Beyoğlu’nda 200’den fazla bar statüsünde mekân dokuz aydır kapalı, beş bini aşkın restoransa son genelgeyle fiilen kapandı. Destek sıfır. Borç diz boyu. Umut yerlerde. Öfke yükseliyor. “Korona ve ekonomik kriz kıskacındaki kafe, bar ve restoranlar” dizisinin son bölümünde, söz Beyoğlu Eğlence Yerleri Derneği başkanı Aydın Kalaycı’da.
ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARILAN SİNBO İŞÇİLERİNİN DİRENİŞİ
Eylülde iki ay ücretsiz izne gönderildiler. Kasımda “izin” iki ay daha uzatıldı. Adı izin, aslı işten çıkarma. Altı Sinbo işçisi aylardır işsiz. Sendikal faaliyet yürüttükleri için “ücretsiz izin” ile cezalandırılan işçiler 10 gündür fabrika önünde direnişte. Sinbo direnişçileri Dilbent Türker ve Hüsne Kuralay ile TOMİS’ten Onur Eyidoğan’ı dinliyoruz.
ARJANTİN’DE DEVASA DOMUZ ÇİFTLİKLERİNE KARŞI MÜCADELE
Çin’de dev domuz çiftliklerinde, başta Afrika Domuz Ateşi, yeni virüsler beliriyor. Çalışanlar arasında kronik hastalıklar hızla yayılıyor, çevreye onulmaz zararlar veriliyor. Bu vahim tabloya rağmen Arjantin domuz fabrikaları açmak için Çin’le anlaştı. Vahşet planını ve ona karşı verilen mücadeleyi dinlemek üzere Buenos Aires’e bağlanıyoruz...
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ GÖZÜYLE PANDEMİ-I
Sağlık Bakanlığı verileri Bilim Kurulu üyelerini bile ikna etmiyor, pandeminin seyri ancak “sahada” anlaşılabiliyor. Salgının da başkenti haline gelen Ankara’daki durumu ve sağlık emekçilerinin çalışma koşullarını, A sınıfı bir özel hastanenin covid servisi ve kalp damar cerrahisi yoğun bakım görevlisi, 14 yıllık hemşire Özlem Yaprak’tan dinliyoruz.
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ GÖZÜYLE PANDEMİ –II
“Normalleşme” rüzgârının en ağır faturalarından biri Diyarbakır ve bölge illerinde ödeniyor. Sağlık çalışanlarının yaşadıklarını, kayyumların etkisini, sonbahar ve kış aylarında bizi bekleyen muhtemel tabloyu kendisi de pandemi servisinde hemşire olarak görev yapan SES Diyarbakır Şube Eş Başkanı Yıldız Ok Orak’tan dinliyoruz.
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ GÖZÜYLE PANDEMİ-III
Sağlık Bakanlığı başka, sahadakiler başka şeyler söylüyor. Sağlık emekçileri hem pandemiyle hem de kendilerine yönelen şiddet dalgasıyla mücadele ediyor. Hayatını kaybeden sağlık çalışanlarının sayısı günden güne artıyor. Salgının seyrini Tuzla Devlet Hastanesi pandemi servisinde görev yapan 10 senelik hemşire Ali Engin’den dinliyoruz.
ANKARA’DA FİLYASYON MANZARALARI
Ankara kırmızı alarm veriyor ve bunu en net Covid’le sahada mücadele edenler görüyor. “Bir dokun, bin ah işit” sözü, diş hekimi ağırlıklı filyasyon ekipleri için hem kendi durumlarının hem gündelik tanıklıklarının özeti. Diş Hekimleri Odası yönetim kurulu üyesi Gamze Burcu Gül ve diş hekimi Ayşe Yılmaz’dan Ankara’nın filyasyon manzaraları...
MANİSA-VESTEL İŞÇİLERİNİN ŞİRKETLE VE KORONAYLA MÜCADELESİ
20 bine yakın işçinin çalıştığı Manisa-Vestel ağustos başında kentte salgının merkez üssü haline geldi. Gene de üretim durmadı. İşçilerin hak arayışıyla bazı kazanımlar elde edildi, ancak 12 saatlik mesai, üretim baskısı ve koronaya davetiye çıkaran koşullar sürüyor. Vestel’deki durumu İşçi Kadın Meclisleri’nden Berfin Özen anlatıyor.
ANKARA’DAN URFA’YA, YEDİ İLDE COVİD-19 TABLOSU
1 Haziran salgında milat oldu, toplum ölümcül virüse teslim edildi. Çarklar dönsün diye önlemler gevşetildi, veriler gizlendi, testler sınırlandı, sağlık altyapısı boşlandı, Tabip Odaları devre dışı bırakıldı, hekimler ve sağlık çalışanları ateşe atıldı. Ankara’dan Urfa’ya, yedi ildeki Tabip Odası’nın gözüyle Covid-19 tablosu.
ÖDENEKSİZ TİYATROLAR DARBOĞAZDA
Salgın öncesinde de sorunları çoktu, ama en azından kendi yağlarıyla kavruluyorlardı. Şimdiyse ayakta kalmaları pamuk ipliğine bağlı. Yasal düzenleme yapılmazsa yaşamaları mümkün görünmüyor. Peki, bağımsız tiyatrolar neler talep ediyor, ödeneksiz tiyatro nedir, niçin sahip çıkılmalı? Moda Sahnesi’nden yönetmen Kemal Aydoğan’ı dinliyoruz.
PANDEMİ, YENİ KÖLELİK, “YAŞAYAN ÖLÜLER”
Salgın tırmanışta, “pik” kapıda. Peki, sorumlu kim? “Luppo alan adam”, Dardanel işçileri, Manisa OSB emekçileri, kent yoksulları mı? MÜSİAD’ın önerdiği, “üretim ve yatırım üssü” denen toplama kampları neyin alâmeti? Günümüzün yeni köleliği “zombi” külliyatıyla nasıl bir ilişki içinde? Pandemi manzarasına yakın plan...
KATALUNYA’DA VAHİM KORONA TABLOSU VE “İSPANYOL MODELİ”NİN AÇMAZLARI
“İspanya Modeli”nin tabutunun son çivisi korona günlerinde nasıl çakıldı? Katalunya’daki vahim tablo bakım emeği krizi adına neler söylüyor? Ekonomik tsunami kapıda mı? Uzun yıllardan sonra turistlerden özgürleşmiş Barcelona’da kent sakinleri neler yaşadı? Kentin sokaklarında, parklarında dolaşıyoruz.
TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA PANDEMİNİN SEYRİ
Türkiye’nin avantajı neydi, nasıl tükeniyor? 3-15 Temmuz sayıları ne söylüyor? Açıklamalar niçin gerçeği yansıtmıyor? Test kriteri niye değiştirildi? Kitle bağışıklığı neden mümkün değil? Virüsün mutasyonları nelere delalet? Aşı çalışmaları hangi aşamada? Türkiye’de ve dünyada pandemi nasıl seyrediyor? Genetik bilimci Çağhan Kızıl’a bağlanıyoruz.
COVID-19 DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE HANGİ AŞAMADA?
Türkiye’de ilk koronavirüs vakasının açıklanması üzerinden dört ay geçti. Toplam vaka sayısı 200 bini aştı, en az 5 bin 344 kişi hayatını kaybetti. Türkiye ve dünya genelinde salgının seyrini konuşmak üzere halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala ve ABD Pittsburgh Üniversitesi’nden Dr. Ergin Koçyıldırım’a bağlanıyoruz…
KORONA GÜNLERİNDE SİVİL HAVACILIĞIN HÂL-İ PÜRMELÂLİ
“10 bin metrenin üstünde virüs olmaz.” Niye? Virüsün yükseklik korkusu mu var? Havacılık zararda mı gerçekten? Pilotlar hangi yasaklarla karşı karşıya? TSK niçin sivil pilotlara davetiye çıkarıyor? Atlas Global’in iki bin çalışanı neden aylardır maaş alamıyor? Ve dahası... Havacılığın hâl-i pür melâlini kaptan pilot Bahadır Altan’dan dinliyoruz.
EKONOMİK KRİZ VE PANDEMİNİN GÖLGESİNDE BUENOS AİRES
İki komşu ülke: Arjantin ve Brezilya. İlkindeki ölüm oranları ikincisinin sadece yüzde 2’si. Arjantin’de insanlar pandemi sırasında ekonomiye feda edilmedi. Öte yandan virüsten yoksullar daha çok etkilendi, ekolojik yıkım ise berdevam. Ekonominin ve pandeminin gölgesindeki Buenos Aires’e bağlanıyoruz.
SALGIN ÖNLEMLERİ, EKONOMİK BEKLENTİLER VE ÇALIŞMA DÜZENİ
Bir yandan sürü bağışıklığına belli belirsiz göz kırpılıyor, diğer yandan seçmece önlemlerle “eğriyi düzleştirme” politikası uygulanıyordu. Şimdi önlemler gevşetiliyor, sürü bağışıklığına kapı açan “normalleşme” hazırlıkları yapılıyor. Buraya nasıl geldik, gidişat ne gösteriyor, meseleye nereden bakmalı? İktisatçı Mert Karabıyıkoğlu’nu dinliyoruz.
GAZİANTEP’TEN BİR İŞÇİ ANLATIYOR
Bayram sonrasında işbaşı yapılana kadar virüse yakalanan işçilerin cezalandırılacağını duyuran Merinos fabrikasındayız: Yirmi beş yıllık tekstil işçisinden, salgın koşullarında fabrikadaki durumu ve hastalık tehdidini gözardı etmek zorunda bırakan yaşam koşullarını dinliyoruz.
AVM VE MAĞAZA ÇALIŞANLARININ GÖZÜYLE “NORMALLEŞME”
11 Mayıs’ta, 436 AVM’nin 420’si, yani yüzde 96’sı açıldı. Bazılarının önlerinde uzun kuyruklar oluştu. Peki, bu mağazaların çalışanları hangi şartlarda hizmet veriyor? Açıklanan önlemler yeterli mi? AVM içindeki bir ayakkabı mağazasının satış elemanı, yine bir AVM’deki bir marketin çalışanı ve cadde üstü bir giyim mağazasının yöneticisi anlatıyor...
KISITLAMALAR GEVŞETİLİRKEN SALGINDA NEREDEYİZ?
Türkiye’nin normalleşme süreci nasıl riskler barındırıyor, dünya sağlık sistemleri korona karşısında neden yetersiz kalıyor, aşı çalışmaları başarısız olursa ne olacak? Halk sağlığı uzmanı Mehmet Zencir’i dinliyoruz.
VİRÜSE YAKALANAN DEPO İŞÇİSİ MAHİR ALBAYRAK
Bir yandan “normalleşme” takvimi açıklanıyor, diğer yandan en temel önlemlerin dahi alınmadığı işyerlerinde virüs işçilere bulaşmaya devam ediyor. Dahası, Kısa Çalışma Ödeneği’yle ücretsiz izne çıkarılan işçiler şantaj ve tehditle çalıştırılıyor. Barsan Lojistik’in Tuzla Orhanlı’daki deposunda virüse yakalanan işçilerden Mahir Albayrak’ı dinliyoruz.
KORONA GÜNLERİNDE KOLEKTİF EYLEMLER VE GELECEĞE İŞARET FİŞEKLERİ
8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü’nden korona günlerinin 1 Mayıs’ına... Bu 53 günde yaşananlar bize neler söylüyor, bundan sonrası için hangi kerterizleri veriyor? Umutsuzluğa kapıldığımızda hatırlayacağımız “kalabalık” nasıl bir dönüşüm içinde? Korona öncesindekilerle birlikte 8 Mart’tan beri tanık olduğumuz esinlendirici kolektif eylemlere yakın plan...
VİRÜS, EKOLOJİK KRİZ VE SENDİKAL HAREKET
Krizle beraber solunum cihazı üretmeye başlayan Seat fabrikasının işçi komitesi başkanı otomobil üretiminin azalmasından yakınıyor. Oysa iklim krizi, yakın zamanda otomotiv endüstrisini sınırlamayı gerektiriyor. Bu durumda ne yapmalı? Nasıl bir sendikacılık örmeli, işçiler yeni üretimlere nasıl katılmalı?
ABD’DE EKONOMİNİN AÇILMASI İŞÇİLER İÇİN CEHENNEM ATEŞİ
ABD’yi “yeniden büyük” yapmak iddiasıyla iktidara gelen Trump’ın icraatları ülkeyi Covid-19’un en büyük darbeyi vurduğu yer haline getirdi. Şimdi, salgın nedeniyle duran ekonominin salgına rağmen yeniden harekete geçirilmesi gündemde. Türkiye’de “Gecekondu Gezegeni” ve “Kuş Gribi” adlı kitaplarıyla tanınan Mike Davis’i dinliyoruz. Labornotes’tan naklen...
BİR YOĞUN BAKIM HEKİMİNİN GÖZÜYLE COVİD-19’UN SEYİR DEFTERİ
Covid-19’un Türkiye’deki seyri ne durumda, açıklanan sayılar gerçeği ne ölçüde yansıtıyor, hastanelerde neler yaşanıyor? İstanbul’da bir üniversite hastanesinde görev yapan ve Twitter’da müstear ismiyle Sağlık Bakanlığı’nın Covid-19 verileriyle ilgili politikasını mercek altına alan yoğun bakım hekimi Aleksandr Bogdanov’u dinliyoruz.
COVİD-19 SALGINI HANGİ AŞAMADA, DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE DURUM NE?
Birçok Avrupa ülkesi tedbirleri gevşetmeye başlarken uzmanlar ikinci dalga tehlikesine, salgının yeniden alevlenmesi ihtimaline dikkat çekiyor. Covid-19’a dair bilgiler, tedavi yolları, öngörüler hangi aşamada, dünyada ve Türkiye’de gidişat ne durumda? İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Selim Badur’a bağlanıyoruz.
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ GÖZÜYLE KORONA GÜNLERİ
Covid-19 salgınıyla mücadelede en ağır yük sağlık çalışanlarının omuzunda. Ancak gerek çalışma koşulları, gerekse tıbbi malzeme ve barınma sorunları fena bel büküyor. Dahası, meslektaşları arasında korona-pozitif sayısı hızla artıyor. Sağlık çalışanlarını dinliyoruz.
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ GÖZÜYLE KORONA GÜNLERİ –II
TTB’nin son rakamlarına göre Covid-19’a yakalanan 3.474 sağlık çalışanının büyük kısmını bu dev işkolunun görmezden gelinen personeli oluşturuyor. Sağlık çalışanlarını dinliyoruz: Ev takibi yürüten bir hemşire, bir yoğun bakım hemşiresi, pandemi servisinden bir temizlik personeli, huzurevinde çalışan bir hasta bakım elemanı anlatıyor.
TELE-SEMİNER / KORONA GÜNLERİNDE HAREKET İNŞA ETMEK
Video:
Başkaldıran Çoğunluk İttifakı’nın tele-seminerler dizisinin sonuncusu Angela Davis ve Naomi Klein’ın katılımıyla “Korona Günlerinde Hareket İnşa Etmek” başlığı altında düzenlendi. Enternasyonalist dayanışmanın imkânlarından felaket kapitalizmine karşı stratejilere, ABD seçimlerinden hizmet emekçileri örgütlenmesine uzanan tartışmaya kulak veriyoruz.
KORONA GÜNLERİNDE BİLGİ, UZMAN, ENTELEKTÜEL VE HAKİKAT
“Kimin hakikati söyleyebileceği, hakikati hangi konuda söyleyebileceği, hakikati söylemenin sonuçlarının ne olabileceği ve hakikatin iktidarla olan ilişkisi bugün her zamankinden daha çok bir hayat memat meselesi.” Hakikat-sonrası döneme denk gelen korona günlerinde bilgi, uzman, entelektüel ve hakikat üzerine zihin tazeleyici bir değerlendirme...
KORONA GÜNLERİNDE ZOMBİLER
Edgar Allan Poe’nun Kızıl Ölümün Maskesi’ndeki Prospero, Marx’ın kapitalizmle kıyasladığı Moloch inancı, Jules Verne’in Dr. Ox’u, zombi literatürü ve Paris Komünü’nün azılı düşmanı Adolphe Thiers’in buluştuğu yer neresi? Bütün bunlar bize nerede buluşmayı teklif ediyor? Covid-19 salgınının siyasal belirtilerine yakın plan...
EKVADOR’DA COVID-19 SALGINI
Yedi kıtayı saran korona virüsü, Latin Amerika’nın yoksul halklarını da vurdu. Ekvador’da hangi hatalar nelere sebep oldu, cesetlerin kaldırımlara bırakıldığını gösteren fotoğraflar nasıl ortaya çıktı, durum kontrol altına alınabildi mi? Ekvadorlu gazeteci Isabela Ponce anlatıyor…
KORONA GÜNLERİNDE GÖÇMEN TARIM İŞÇİLERİ
Dünyadaki işgücünün en az üçte biri tarım işçileri, bunun yarıya yakını ise mevsimlik göçmen işçiler. Her yıl yarım milyara yakın insan çalışmak için göç etmek zorunda. Tarım işçilerinin küresel durumunu Kalkınma Atölyesi Kooperatifi Kooperatifçilik Atölyesi Direktörü Özgür Çetinkaya’dan dinliyoruz.
VİDEO SÖYLEŞİ / KORONA GÜNLERİNDE BERLİN
Video:
Almanya, covid-19 vaka sayısının fazlalığına karşın ölüm oranlarının azlığıyla ve salgın yüzünden gelir kaybına uğrayan herkese verdiği destek paketiyle korona günlerinin istisnai ülkesi olarak öne çıktı. Berlin'de bulunan sinemacı Zeynep Dadak'tan koronanın kültür, sanat dünyasına etkilerini ve Almanya'nın eve kapanma deneyimini dinliyoruz.
KORONA GÜNLERİNDE BEYAZ YAKALILARIN ÇALIŞMA ŞARTLARI VE TALEPLERİ
Banka çalışanları, çağrı merkezi çalışanları, serbest çalışanlar ve dahası... Kimi evde, kimi işyerinde mesai yapıyor. Şirketlere karşı güçlenme amacıyla kurulan dayanışma ağı Plaza Eylem Platformu’nun (PEP) yaptığı anket beyaz yakalıların korona günlerinde yaşadıkları sorunları ve taleplerini sergiliyor. PEP üyelerini dinliyoruz.
KORONA GÜNLERİNDE İŞÇİLER VE SENDİKALAR
“İşçi çıkarmak üç ay yasaklanıyor.” Yeni torba yasa böyle parlatılıyor. Halbuki aslı astarı bambaşka. Ücretsiz iznin önünü açıyor, işvereni koruyup kolluyor, işçiye aba altından sopa gösteriyor. Peki, sendikalar bu kritik süreçte nasıl bir tutum alıyor, işçilerin seçenekleri neler? Umut-Sen örgütlenme koordinatörü Başaran Aksu’ya bağlanıyoruz.
KORONA GÜNLERİNDE SİYASET
Jaws’daki belediye başkanı, E.P. Thompson’ın “eksterminizm” kavramı, zoolog Ray Lankester’ın 1911 tarihli kitabı, Perfect Sense’in kahramanları, Last Man On Earth’teki “son insan”, They Live’deki gözlükler... Her biri ayrı ayrı ve hepsi birlikte hangi sinyalleri veriyor, önümüze nasıl bir yol haritası koyuyor? Yakın geleceğe yakın plan...
COVID-19, HUKUK DEVLETLERİ VE TÜRKİYE
Hepimiz yurttaşız, ve ama hepimiz her an “terörist” sayılabiliriz. Terörist sayıldığımız anda da yurttaşlık sizlere ömür. Bu epeydir böyle, şimdi Covid-19’la yeni bir döneme giriliyor. Yeni dönemde, iktidarın ve güdümündeki kurumların niyet beyanları ve uygulamaları sökün ederken muhalefet nasıl bir tutum almalı? Orhan Gazi Ertekin’i dinliyoruz.
KORONA GÜNLERİNDE ROMANLAR VE DERİN YOKSULLUK AĞI
“Evde Kal”, Covid-19 salgınına karşı yerinde bir çağrı, ama evde kalabilecek olanlara. Evde kalamayacak olanlar içinse açlık fermanı. Bu fermanın başlıca muhatapları günlük işlerde çalışanlar, onlar arasında durumu en kritik olanlar ise Romanlar. Önce müzisyen Halil Özcan’ı, ardından Derin Yoksulluk Ağı’nın kurucularından Hacer Foggo’yu dinliyoruz.
VİDEO-SÖYLEŞİ / KORONA GÜNLERİNDE GELECEK SORUNSALI
Video:
Gelecek Uzun Sürer gelmiş geçmiş en güzel kitap adlarından biri herhalde. Louis Althusser’in eserinin adı korona günlerine de cuk oturuyor gibi. Peki, korona sonrasında nasıl bir gelecek var? Ya da bir gelecek var mı? Sex Pistols’a “Gelecek yok” dedirten neydi? Bugün nasıl bir varoluş “gelecek var” şarkısı yazdırabilir? Franco “Bifo” Berardi’yi dinliyoruz.
KORONA GÜNLERİNDE İŞTEN ÇIKARILAN ARVATO İŞÇİLERİ
Birçok ünlü markayla çalışan ve e-ticaret üzerinden satış yapan Arvato Lojistik’in depolarındaki işçiler önce “küçülme”, sonra da “koronavirüs önlemlerine uymama” gerekçesiyle işten atıldı. Asıl neden işçilerin sendikal faaliyetleri. Tazminatsız işten çıkarılan, işsizlik maaşı almalarının da önü kesilen işçilerden Merve Köse ve Burak Şeker’i dinliyoruz.
VİDEO-ŞÖYLEŞİ: BİR MARKET ÇALIŞANININ KORONA GÜNLERİ
Korona günlerinde hayatın sürebilmesi için canı cebinde çalışanlar var. Market çalışanları başı çekenlerden. İşverenlerin de devletin de günlerce önlem almadığı, virüsle burun buruna mesai yapmalarına göz yumduğu market çalışanlarından biri, iş ve yaşam koşullarını, öfkelerini, taleplerini ve sendikalardan beklentilerini anlatıyor.
COVID-19'LA MÜCADELEDE DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE DURUM
“Sel gelmeden önce seti çekmeniz lâzım. Sel elbette seti aşacak, ama ikincil etkileri azaltmak için sel gelmeden seti çekmeniz gerekiyor.” Gelen nasıl bir sel, nasıl bir set çekilecek, dünyada durum ne, Türkiye ne yapıyor? Almanya Nörodejeneratif Hastalıklar Merkezi ve Dresden Tıp Fakültesi’nde görev yapan genetik bilimci Çağhan Kızıl’a bağlanıyoruz.
FRANCO “BIFO” BERARDİ’NİN GÖZÜYLE KORONA GÜNLERİ VE SONRASI
İnsan türü evrimin ve tarihin neresinde, nasıl bir geleceğin eşiğinde? Dünya, bu salgın nihayet sona erdiğinde, nasıl bir yer olacak? Seçeneklerimiz ne, yapabileceklerimiz neler? İtalyan otonomist-marksist geleneğin önde gelen isimlerinden Franco “Bifo” Berardi’ye bağlanıyoruz. E-flux conversations’dan naklen...
KORONA GÜNLERİNDE SİYASET
Bir “epidemi dedektifi” olduğumuzu varsayalım. Polisiyelerin “katil uşaktır”ı misali, “suçlu kapitalizmdir” bir klişeden mi ibaret? Wells’in Dünyalar Savaşı ile “Rodezya Cecil”in tasavvuru, Children of Men filmi ile Damızlık Kızın Öyküsü nerelerde kesişiyor, içinde yaşadığımız kapitalist gerçekliğe dair neler söylüyor? Covid-19 salgınına yakın plan...
KORONA GÜNLERİNDE MÜZİKLER, MÜZİSYENLER
Korona müzisyenlere, müzik sektörüne de ciddi bir darbe vurdu. Ama karantina günlerinde yine müziğe, şarkılara, notaların sağaltıcı gücüne sığındık. Salgın günleri müziği dinleme, üretme, paylaşma biçimlerimizi nasıl etkileyecek? Karantina günlerimiz ve yakın geleceğimiz üzerine şarkılar eşliğinde bir tefekkür…
COVID-19 SALGININA KARŞI KAMU POLİTİKASI SEÇENEKLERİ
“Üretimin ve ihracatın devamı en önemli önceliğimizdir.” Erdoğan’ın bu açıklamasının öncesinde, Trump ve Bolsonaro da aynı doğrultuda tercih beyanı yapmışlardı. Dünyanın her yerinde neoliberal hükümetler “insan hayatı mı, ekonomik büyüme mi?” sorusuyla karşı karşıya. Covid-19 salgınına karşı kamu politikası seçeneklerini Ümit Akçay’dan dinliyoruz.
KORONA GÜNLERİNDE SİYASET
Umut, evet. Ama nasıl bir umut? Kötümserlik, evet. Ama nasıl bir kötümserlik? Alarm zilleri neler? İmdat freni nerede, kullanma kılavuzu ne diyor? Bilimkurgu eserlerden temel siyasal metinlere, kapitalist barbarlığın “cinai normalliği” ve çıkış yolları...
VİDEO-SÖYLEŞİ / KORONA GÜNLERİNDE İTALYA
İtalya’nın Lombardiya bölgesi üç haftadır Covid-19’un merkezi oldu. Karantinaya rağmen hastalığa yakalananların ve ölümlerin sayısı her gün dramatik bir şekilde artmaya devam ediyor. Sokaklarında tabutları taşıyan cemselerden ve ambülanslardan başka kimselerin kalmadığı Milano’dan sesleniyor Çağla Gür. Meramı Türkiye’nin İtalya’dan ders alması.
KORONA GÜNLERİNDE TOPLUMSAL DESTEK AĞLARI
Koronavirüs salgını için alınan önlemlerin ve sosyal yardımların yetersiz olduğunu düşünenler yurt genelinde dayanışma ağları kurarak özellikle evsizlere ve ihtiyacı olanlara yardım etmek için kolları sıvadı. Bu dayanışma ağları çoğalıyor.
VİDEO SÖYLEŞİ / COVID-19’UN ŞECERESİ VE “GEZEGENSEL SAĞLIK”
Video:
Ormanlar yok edildikçe, iklim değişimi ivme kazandıkça hayvanlar mecburen insanlara yaklaşıyor, dolayısıyla salgın ihtimali giderek artıyor. Koronavirüs bunun en son örneği, ancak sonuncusu değil. Şimdi koronavirüsün şeceresini, bu geçmişin gelecek adına neler söylediğini dinlemek üzere Dr. Michele Barry’ye bağlanıyoruz.
COVID-19 SALGINI VE SAĞLIK EMEKÇİLERİ
Şu apaçık: Sağlık çalışanlarının sağlığı korunamazsa toplum sağlığı korunamaz. Şu da artık malûm: Sağlığın ticaret olması felaket getirir. Peki, Sağlık Bakanlığı hangi önlemleri alıyor, hastanelerdeki fiili durum ne? SES eşbaşkanı Gönül Erden bunları ve salgınla mücadelenin beş temel unsurunu anlatıyor: Yaygın test, donanım, şeffaflık, üretimin durdurulması, ücretli izin...
VİDEO SÖYLEŞİ – ONUR HAMZAOĞLU İLE COVİD-19 SALGINI
Video:
Covid-19 neyin sonucu? Salgına karşı alınan önlemlerdeki yanlışlar, yetersizlikler neler? Bundan sonra neler yapılabilir? Hastalığın, başta hapishaneler, toplu yaşam alanlarını sarmaması için hangi acil çözümler gerekiyor? Hükümetlerin paketine karşı halkın paketinde neler olmalı? HDK üyesi, KHK’li hekim, halk sağlığı uzmanı Onur Hamzaoğlu’na bağlanıyoruz...
KORONA GÜNLERİNDE SİYASİ GASP
“Korona günlerinde Kürtlerin payına yine tarifi imkânsız hukuksuzluk, adaletsizlik, zindan ve kayyımlar düştü! Dezenfektan ve yardım paketi düşecek değildi ya!” Kayyım virüsünün yeni tahribatlarını dinlemek üzere Diyarbakır’a, Özgür Amed’e bağlanıyoruz.
KORONA GÜNLERİNDE ANAYASA VE YASALARA GÖRE İŞ GÜVENLİĞİ
“Evde oturun” diyorlar. Evde otururken faturalar, kiralar nasıl ödenecek? Ücretli izin dışında bir yol var mı? Ücretli izin yoksa, nasıl çalışılacak? İşveren hangi güvenceleri vermek, hangi tedbirleri almak zorunda? “Ücretsiz izin” fiilen işten çıkarma değil mi? İşten çıkarılanların hakları, işverenin yükümlülükleri neler? Anayasa ve yasalara yakın plan…
KORONA GÜNLERİNDE SİYASET
Felaket kapitalizmi hepimizin malûmu. Covid-19’un nasıl bir siyasal tablo ortaya çıkardığı keza. Oscar Wilde’ın ünlü sözünü, “Hayat sanatı taklit eder”i doğrularcasına, felaket filmlerinin gündelik hayatımıza dönüştüğü günlerdeyiz. Ama başka bir hakikat ve başka bir ihtimal daha var: Felaket komünizmi.
CALIFORNIA'NIN KORONA DENEYİMİ VE “KISSADAN HİSSE”LER
Covid-19’un sert vurduğu yerlerden biri de California eyaleti. Orada olanlar ve açığa çıkardıkları burada ve her yerde “kıssadan hisse” misali. Oakland'a, moleküler biyolog ve genetik tespit uzmanı Ali Bektaş'a bağlanıyoruz.
KORONA GÜNLERİNDE EV KARANTİNASI
Dünyanın korona virüsü tecrübesi izolasyonun kadınlara ve çocuklara şiddet oranlarını yükselttiğini ortaya koyuyor. Pek çok ülke ev içi şiddetle mücadele için çeşitli stratejiler geliştiriyor. Peki sokaklar boşalırken ve kadın cinayeti haberleri sürerken Türkiye’de durum ne?
KORONA GÜNLERİNDE ANTİ-KAPİTALİST SİYASET
Korona salgını neleri açığa çıkardı, hangi sonuçları doğurdu, küresel neoliberal ekonomileri ne tür tepkiler vermeye mecbur bıraktı? “Makbul neoliberal özneler” nasıl bir yol ayrımında? Bundan sonrası nelere gebe? David Harvey’e bağlanıyoruz.
KORONA VİRÜSÜ İLE HAYATTA KALMA: ANARŞİST BİR REHBER
İşimiz devlete kalırsa başımıza neler geleceği hem tarihsel hem güncel tecrübeyle sabit. Üstelik polis devleti ikliminde, o sabit derinleşirken... O halde ne yapmalı, korona salgınıyla ve krizi fırsat bilen devletle nasıl başa çıkmalı? CrimethInc.’ten naklen...
VİDEO-SÖYLEŞİ / KORONA GÜNLERİNDE İSPANYA
Korona günlerinde İspanya devletinin yaldızları dökülüyor. Merkezi hükümetle otonom yönetimler arasındaki çelişkinin katmerlenmesine, çöken ekonomik sisteme ve muhtemel gelecek senaryolarına kuşbakışı göz atmak üzere, Barcelona'ya, Ulus Atayurt'a bağlanıyoruz.
VİDEO-SÖYLEŞİ / KORONA GÜNLERİNDE DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİ
Korona virüsü küresel ekonomiyi nasıl etkiliyor, ne tür önlemler alınıyor, müdahaleler yapılıyor? Türkiye rejiminin açıkladığı paket ne anlama geliyor? Ekonomiyi ve siyaseti nasıl bir gelecek bekliyor? Dresden’e bağlanıyor, Ümit Akçay’ı dinliyoruz.
“Herkesten rica ediyoruz, sesimizi duyurmamıza yardım edin. Bizim için alınmayan önlemler her gün kapısına gittiğimiz binlerce insan için de risk taşıyor!” Bu twitter mesajı sonrası iletişime geçtiğimiz PTT-Sen ve PTT Kargo-Sen Örgütlenme Sorumlusu Ayşe Büşra Yılmaz’ı dinliyoruz.
VİDEO-SÖYLEŞİ /KORONAVİRÜS KAPİTALİZMİNİ MAĞLUP ETMENİN YOLU
Video:
“Bu fikirlerin çoğu daha bir hafta önce fazla radikal bulunup dışlanıyordu. Şimdiyse, bu krizden çıkmanın ve gelecekte yeni krizler yaşanmasını önlemenin tek makûl yolu olarak görünüyorlar.” Şok Doktrini’nin yazarı Naomi Klein’ın The Intercept’te yayınlanan “Koronavirüs kapitalizmini mağlup etmenin yolu” başlıklı konuşmasını huzurlarınıza getiriyoruz.
VİDEO-SÖYLEŞİ / KORONA GÜNLERİNDE BRİTANYA
Solunum cihazından hekim eksikliğine, sağlık çalışanlarının eleştirilerinin yükseldiği bir ortamda, koronavirüs kamusal, ücretsiz, toplumsal sağlık sisteminin ne kadar hayati olduğunu gözler önüne serdi. Londra'dan Kumru Başer’i dinliyoruz.
VİDEO-SÖYLEŞİ / KORONA GÜNLERİNDE FRANSA
Yerel seçimlerin ilk turunu ertelemeyen Emmanuel Macron, hemen ertesi gün koronavirüse karşı "savaş" ilan etti. Şimdi Fransa'da halk, zorunlu haller dışında, evlerine kapanmış durumda. Seçimleri ve Fransa'nın korona tecrübesini Paris'ten Alican Tayla'dan dinliyoruz.
VİDEO-SÖYLEŞİ / KORONAVİRÜS SALGINININ İKTİSADİ VE SİYASİ ETKİLERİ
Video:
Gündem küresel ve tek başlıklı. Ve çok boyutlu. Her biri başka bir meseleye açılıyor ve hepsi aynı kapıya çıkıyor: Küresel düzen ve faili siyasal iktisat. Ve herkesin zihnini kurcalayan soru: Koronavirüs salgınının iktisadi ve siyasi sonuçları neler olacak? Yanis Varoufakis'in DiEM25 adına yaptığı video yayınına bağlanıyoruz.
KORONAVİRÜS’ÜN FENA VURDUĞU İTALYA’DAN İZLENİMLER
Koronavirüs’ün Çin’den sonra en fazla vurduğu İtalya’da resmen 24 bin 747 vaka kayıtlara geçti, 1809 kişi hayatını kaybetti. Sokağa çıkma yasağı altındaki ülkede, halk balkonlara “Andrà tutto bene” (“Her şey güzel olacak”) pankartları asarak, şarkılar söyleyerek direnmeye çalışıyor. İtalya’nın Lecce şehrinden izlenimler...
CEZAEVLERİNDE KORONAVİRÜS RİSKİ
Koronavirüs salgınında riskli yerlerin başında cezaevleri geliyor. “Normal” zamanlarda dahi hijyen koşullarından mahrum olan, sağlık hakkına erişmekte güçlük çeken mahpusların bu salgında akıbetleri meçhul. Özgürlük için Hukukçular Derneği’nden avukat Rengin Ergül’den cezaevlerindeki durumu, riskleri ve alınması gereken acil tedbirleri dinliyoruz.
KAMU SAĞLIĞI: KORONAVİRÜS KAPIDA
“SARS 21. yüzyılın ilk pandemik mikrobuydu, sonuncusu olmayacağı kesin. SARS pandemisini gelecekte yaşayacaklarımızın bir fragmanı olarak kabul edebiliriz.” Mikrobiyolog Dorothy H. Crawford 2007’de böyle diyordu. Koronavirüs salgını ikinci bir “fragman” mı, fazlası mı? Birçok ülkeye yayılan virüse Türkiye hazırlıklı mı? Enfeksiyon uzmanı Dr. Melahat Cengiz’i dinliyoruz.
^
